ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Σβηνοντας ενα κομματι απο το παρελθον ειναι σαν να σβηνεις και ενα αντιστοιχο απο το μελλον (Γεωργιος Σεφερης / Ελλαδα)

Αποσπάσματα από το λόγου του Γεωργίου Σεφέρη, κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ, από τη Σουηδική Ακαδημία
......Ανήκω σε μια μικρή χώρα. Σε ένα βραχώδη ακρωτήριο της Μεσογείου.

Δεν έχει τίποτε που να την κάνει να ξεχωρίζει παρά το έργο των ανθρώπων της, η θάλασσα και το φως του ήλιου της.

Είναι μια μικρή χώρα αλλά η παράδοση της είναι σπουδαία και κληροδοτήθηκε δια μέσου των αιώνων χωρίς διακοπή. Η Ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις επιδράσεις που δέχεται κάθε τι ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Χαρακτηριστικό της παράδοσης αυτής είναι η αγάπη για τον άνθρωπο, κανόνας της η δικαιοσύνη.

Στις κλασικές τραγωδίες ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο τιμωρείται από τις Ερινύες. Και ο κανόνας αυτός κρατάει ακόμη στο βασίλειο της φύσης...

........"Ο Ήλιος δεν ξεπερνάει ποτέ το μέγεθος του" έλεγε ο Ηράκλειτος, "αλλιώς οι Ερινύες, οι πρέσβειρες της δικαιοσύνης θα τον ανακαλύψουν". Ένας μοντέρνος επιστήμονας μπορεί να ωφεληθεί αν μελετήσει το ρητό αυτό του Ίωνα φιλόσοφου.

...... Συγκινούμαι αντιλαμβανόμενος ότι η αίσθηση της δικαιοσύνης έχει διαποτίσει την ελληνική σκέψη σε τέτοια έκταση που έγινε νόμος του υλικού κόσμου. ..

Τον περασμένο χρόνο γύρω από αυτό το τραπέζι ειπώθηκε πως υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στις ανακαλύψεις της μοντέρνας επιστήμης και αυτών της λογοτεχνίας, αλλά αντιθέτως είναι μικρή η διαφορά μεταξύ μοντέρνου και ελληνικού δράματος.

....... Ευγνωμονώ τη Σουηδική Ακαδημία που αντιλαμβάνεται αυτή την πραγματικότητα, που αντιλαμβάνεται πως γλώσσες που λέγεται πως έχουν περιορισμένη κυκλοφορία δεν πρέπει να γίνονται εμπόδια τα οποία μπορεί να καταπνίξουν το χτύπο της ανθρώπινης καρδιάς.



Ο Γιώργος Σεφέρης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Γεωργίου Σεφεριάδη) γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, το 1900.
Η οικογένεια του μετοίκησε στην Αθήνα το 1914. Εκεί τελείωσε το γυμνάσιο και συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή.
Σύντομα όμως αναχώρησε για το Παρίσι όπου ολοκλήρωσε τον κύκλο των σπουδών στη Νομική Επιστήμη (1918-1924).
Εκεί συναναστρέφεται επιφανείς προσωπικότητες από τον κόσμο των γραμμάτων και της πολιτικής με αποτέλεσμα να δεχθεί βαθύτατες επιρροές και προσανατολισμούς προς τα νεωτεριστικά ρεύματα που άλλαξαν ριζικά την υφή της λογοτεχνίας, κατά την περίοδο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Την ίδια εποχή ξεσπά η κρίση στα Μικρασιατικά Παράλια με αναπάντεχη συνέπεια την Καταστροφή και τον αφανισμό του εναπομείναντος ελληνικού πολιτισμού – η Σμύρνη, η γενέθλια πόλη του, παραδίδεται στις φλόγες και ερημώνεται. Όλες αυτές οι εξελίξεις στον ελλαδικό και ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, τον πλημμυρίζουν με έντονα συναισθήματα, που του δημιουργούν τις πρώτες ανάγκες για έκφραση μέσα από την ποίηση.

Στην επαγγελματική του καριέρα ακολουθεί τον διπλωματικό κλάδο και εργάζεται ως Ακόλουθος της Ελληνικής Κυβέρνησης και αργότερα ως Πρόξενος, Πρέσβης, Σύμβουλος Πρεσβειών και Διευθυντής Τύπου σε διάφορες πόλεις του εξωτερικού.

Κατά τη λογοτεχνική του καριέρα ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο και τη μετάφραση. Η πρώτη του λογοτεχνική έκφραση ήταν το έργο «Στροφή» που δημοσιεύθηκε το 1931. Μέσα από τα έργα του κατόρθωσε να εισαγάγει καινοτόμες παρεμβάσεις στον πολιτισμικό χώρο της Ελλάδας, με ένα λόγο που ουσιαστικά ανέτρεπε το κατεστημένο. Ήταν ο πρώτος Έλληνας που εισήγαγε το πνεύμα του σουρεαλισμού στην ποίηση. Είχε δεχθεί βαθύτατους επηρεασμούς από τη Γαλλική ποίηση και κατά τη διάρκεια της καριέρας του ασχολήθηκε με τη μετάφραση αρκετών ξένων ποιητών. Παράλληλα, καταπιάστηκε με τη συγγραφή μυθιστορημάτων όπως το «Έξι νύχτες στην Ακρόπολη», αλλά και δοκιμίων όπως ο «Ερωτόκριτος».

Το 1963 του απονέμεται το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ σε διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως το Cambridge.

Νωρίτερα έχει τιμηθεί με το έπαθλο «Κωστής Παλαμάς» και με το βρετανικό βραβείο ποίησης «Φόυλ»

Αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1969, συντάσσει και εκδίδει στην Ελλάδα και το εξωτερικό τη «διακήρυξη» ενάντια στη δικτατορία.

Ο Γεώργιος Σεφέρης έζησε όπως έγραφε. Η ποίησή του σαφώς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί χαρούμενη, ωστόσο είναι στοχαστική και αρκετά σύνθετη, όχι όμως και σκοτεινή. Ο Σεφέρης χρησιμοποιεί μια γλώσσα απερίφραστη που αφήνει καθαρά νοήματα προς τον αναγνώστη και οι στίχοι του έχουν τη μελαγχολία και την απαισιοδοξία του ανθρώπου που βίωσε τις εθνικές περιπέτειες.

Για το Σεφέρη, «...από την άλλη πλευρά του σκοταδιού υπάρχει το φως «το μαύρο και αγγελικό..., καθώς πίσω από την άρνηση, δεν μπορεί, παρά να υπάρχει πάντα μια πίστη που προφυλάσσει από τη διάλυση και το μηδενισμό. Με αληθινή αγάπη για την Ελλάδα και τον άνθρωπο εξέφρασε όσο κανένας άλλος την πορεία του ελληνισμού, ή όπως καλύτερα ο ίδιος έλεγε «τη ρωμιοσύνη».

«.... για να πεις αυτό που θέλεις να πεις, πρέπει να φτιάξεις μιαν άλλη γλώσσα και να την θρέψεις για χρόνια και χρόνια με ότι αγάπησες, με ότι έχασες με ότι δε θα ξαναβρείς ποτέ...»

Ο Γεώργιος Σεφέρης πέθανε το Σεπτέμβριο του 1971

Το έτος 2000 ανακηρύχθηκε «Έτος Γεωργίου Σεφέρη», με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννησή του. Από τότε, και με την ευκαιρία αυτή, διοργανώνονται μια σειρά από εκθέσεις και άλλες λογοτεχνικές εκδηλώσεις στη μνήμη του, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.

Τον Οκτώβριο του 2001, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης, η Ελλάδα τιμήθηκε για την ανεκτίμητη προσφορά της στον παγκόσμιο πολιτισμό, ένα μερίδιο της οποίας ανήκει στο Σεφέρη που είναι μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της σύγχρονης εποχής.

Η ζωή του Γεωργίου Σεφέρη σε κινηματογραφική ταινία

Το 2001, ο Έλληνας σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος αποφάσισε να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας 70 λεπτών, με τίτλο «Ημερολόγια Καταστρώματος» και θέμα τη ζωή του Γεωργίου Σεφέρη, με τη μορφή ενός εκτενέστατου οδοιπορικού στους τόπους που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και αφορμή για τις σκέψεις που τον ώθησαν να δημιουργήσει το έργο του. Μέσα στην ταινία περιλαμβάνεται ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, αποτελούμενο από κείμενα, φωτογραφίες, κριτικές και ντοκουμέντα της εποχής που έζησε ο ποιητής.

Το έργο του Γεωργίου Σεφέρη

Ποιητικές Συλλογές
1932 "Στροφή"
1932 "Η Στέρνα"
1935 "Το μυθιστόρημα"
1940 "Τετράδιο Γυμνασμάτων"
1940 "Ημερολόγιο καταστρώματος Ά"
1944 "Ημερολόγιο καταστρώματος ΄Β"
1947 "Κίχλη"
1955 "…Κύπρου ού μ' εθέσπισεν"
1966 "3 κρυφά ποιήματα"

Δοκίμια

1939 "Διάλογος πάνω στην ποίηση"
1944 "Δοκιμές"
1946 "Ερωτόκριτος"

Ταξιδιωτικά
1953 "3 μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας"

Ημερολόγια που εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του

1972 "Χειρόγραφο Σεπτ. 41"
1973 "Μέρες του 1945-51"
1975 "Μέρες Α'"
1975 "Μέρες Β'"
1977 "Μέρες Γ'"